Archive - Çĕртме 2014 - Хыпар

Чăваш Республикин çĕнĕ тапхăрти парламенчĕ 20 çул тултарнине халалласа республикăра савăнăçлă мероприятисем иртрĕç.

2014 çул маншăн юбилейсемпе палăрса юлĕ. Çемье çавăрнăранпа тата Чăваш патшалăх университетĕнчен вĕренсе тухнăранпа - 30, Вăрнарти совхоз-техникумра /халĕ - ял хуçалăх техникумĕ/ диплом илнĕренпе 40 çул çитрĕ.

Сиплев физкультури чир хыççăн сывлăха лайăхлатма, вăй пухма пулăшать. Республикăн вăй-хала аталантаракан центрĕнче çак меслетпе анлăн усă кураççĕ.

Ялсенче шыв ыйтăвĕ шăрăх вăхăтра уйрăмах çивĕч. Апат пĕçерме, выльăх-чĕрлĕх шăварма çеç мар, вут-кăвартан сыхланма та, пахча çимĕç шăварма та кирлĕ вăл. Апла пулсан килти хуçалăхри шыв савăчĕсем кашни кунах тулли пулмалла. Хĕллехипе танлаштарсан унăн калăпăшĕ çулла темиçе хут ÿсет. Картишĕнчех çăл пулсан тем пекехчĕ те, чылай ялта халĕ те çынсем шыв ăсма инçене утаççĕ. Çулĕ такăр пулсан юрать-ха. Тулли витрепе çырма тĕпĕнчен хăпарасси - терт-асап вĕт.

Температурăна чакарма хăва хуппи витĕмлĕ пулăшать. Ăна çут çанталăк аспиринĕ тесе те калаççĕ. 1 апат кашăкĕ вĕтетнĕ хуппа тин вĕренĕ 300 миллилитр шыва ямалла, 10 минут вĕретмелле. Кунне 3 хут стаканăн виççĕмĕш пайне ĕçмелле.

vЭкзема, кĕçĕтни, ÿтĕн ытти чирĕ аптратсан çÿллĕ анăс курăкĕн /девясил/ вĕтетнĕ 2 апат кашăкĕ тымарне 4-5 апат кашăкĕ сысна ăш çăвĕпе хутăштармалла, вăйсăр çулăм çинче 15 минут вĕретмелле. Çулăм çинчен илсен 2 сехет лартмалла та сăрăхтармалла. Маçа ыратакан вырăнсене сĕрмелле.

Манăн алăра ЧР Ял хуçалăх министерстви туса хатĕрленĕ статкăтартусем. 1989 çулта мĕн пур йышши хуçалăхсенчи çырла тата садсен пĕтĕмĕшле лаптăкĕ 9,5 пин гектар пулнă, 1995 çул тĕлне вăл 10309 гектара çитнĕ. Ятарласа йĕркеленĕ «Чебоксарский» совхоз, каярахпа ятне çаплипех хăварнă сад хуçалăхĕ çулленех кашни гектартан 77-80 центнер çимĕç пухса кĕртнĕ.

Çĕртме уйăхĕн 16-17-мĕшĕсенче Тăвай районĕнчи "Акконд-агро" фирма" обществăн ĕне ферминче республикăри выльăх пăхакансен конкурсĕ иртнĕ.

Ăна тунти кун Тăвайри культура-кану çурчĕ умĕнче уçнă. Хусанти "ТатХимПродукт" общество выльăх ăш-чикне витĕр пăхмалли УЗИ аппарат, ытти техника хатĕрĕ туса кăларакан Draminsri фирмăн ял хуçалăх оборудованине кăтартнă. Конкурсантсене ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн çумĕ-ял хуçалăх министрĕ Сергей Павлов, ветеринарин патшалăх службин ертÿçи Сергей Скворцов, район администрацийĕн пуçлăхĕ Владимир Ванерке кĕрешÿре çитĕнÿ тума ырă суннă.

Йĕплĕ çак тĕмĕ С, А, В2, К, Р витаминсемпе, каротинпа, сахăрпа, пектинсемпе, лимон тата пан улми йÿçекĕсемпе, хытаракан япаласемпе, минералсемпе, ытти япалапа çав тери пуян. Унра витаминсем лимонпа апельсинринчен 10 хут ытларах!

Хăяра эпир чĕрĕлле, салата хушса, тăварласа, консервласа çиетпĕр. Вăл тутлă кăна мар, çав тери усăллă та. Ун çинчен Питĕрти Н. Круглова диетолог тĕплĕ каласа парать.

Япаласен ылмашăнăвне, организмăн тĕртĕмĕсемпе клеткисене тасатас ĕçе лимфа тытăмĕ хутшăнать. Йĕркерен тухасран ăна вăхăт-вăхăтпа тасатмалла. Анчах ĕçе тытăниччен хăвăрăн тухтăрпа канашламалла, мĕншĕн тесен çак мелсем кашнинех юрамасан та пултараççĕ! Чи вăйли тата витĕмли - Уокер тухтăр меслечĕ. Талăкри виçе валли 800-шер миллилитр грейпфрутпа апельсин сĕткенĕсене, 200 миллилитр лимон сĕткенне, 2 литр пăр шывне /талая вода/ хутăштармалла. Тасату вăхăтĕнче сĕткенсем кăна ĕçмелле. Сиплев курсĕ - виçĕ кун.