Архив - Фев 2014 - Чăваш хĕрарăмĕ

Ачана тивĕçлĕ воспитани парăттăмччĕ, хам та кирлĕ шайра илмен... Çакăн пек каланине кашни утăмрах илтĕн-и? Темĕн, иккĕлентерет. Нумайăшне хăй йăлтах тĕрĕс тунă пек, пĕтĕмпех пĕлнĕ пек туйăнать. Шел, туйăнать кăна çав. Çыннăн пурнăç тăршшĕпех аталанмалла, ашшĕ-амăшĕ пулма вара - вĕренмелле. Тепĕр тесен, паян ку енĕпе литература çителĕклех. Вулама-аталанма ан ÿркен кăна. Халĕ вара ку енĕпе Чăваш Енри ашшĕ-амăшне çăмăлрах пулассăн туйăнать.

Шупашкарти 33-мĕш шкул, Раççей Геройĕ Николай Смирнов сержант ячĕллĕскер, паттăрăн амăшĕпе тĕл пулассине йăлана кĕртнĕ.

Çĕр-шыв хÿтĕлевçисен уявĕ умĕн Тамара Леонидовнăпа курнăçас шанăçпа Смирновсен хваттерĕ умне çитрĕмĕр. Хĕрарăмăн сывлăхĕ хавшанă-мĕн. Кĕçĕн ывăлĕ Геннадий пирĕнпе калаçма хавас пулчĕ. Тепĕр тесен, чирлĕ çыннăн ĕмĕр тÿрленми суранĕ çине тепĕр хутчен тăвар сапса пăлхатмарăмăр.

Кичемленме памаççĕ

Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ Чăваш патшалăх çамрăксен театрĕнче Мария Ладо пьеси тăрăх лартнă «Ирпе, автан авăтсан» спектакле 10 çул кăтартаççĕ. Пирĕн тăрăхра кăна мар, Раççейри тата чикĕ леш енчи театрсенче те хапăлласа йышăнаççĕ ăна. Çакăнта хальхи пурнăç чăнлăхне тавăрса кăтартнă.

Студентсен отрячĕсем пирĕн çĕр-шывра иртнĕ ĕмĕртех йĕркеленнĕ. 1959 çулта аслă тата ятарлă вăтам пĕлÿ паракан шкулсенче вĕренекенсем Казахстана çерем уçма тухса кайнă. Хастар комсомолсем БАМА çĕкленĕ. Çамрăксен туслă çакăн евĕр йышне Совет студенчĕсен отрячĕсем, кĕскен ССО, тенĕ.

14-15 çул каялла та студентсене Волгоград, Краснодар, Аçтăрхан тăрăхне пахча çимĕç пуçтарма илсе каятчĕç-ха. Кăмăллăн таврăнатчĕç унтан. Каярах, ял хуçалăхĕсем арканнă, харпăрлăха куçса пĕтнĕ май, кăнтăр енне чĕнме пăрахрĕç.

- Ал ĕçне эпĕ шкулта вĕреннĕ чухнех юрататтăм. Манăн пуканесем те чухăн пулман, пĕрмай юлашки модăпа тăхăнса «çÿретчĕç». Мĕн кăна çыхса тăхăнтартмастăмччĕ-ши вĕсене, çавăнпа та гардеробĕ калама çук пуянччĕ, - тет Ольга Ларина.

Ялта выльăх усракан сахаллансах пырать, Муркаш районĕнчи Мăрсакассинчи Потряковсен вара витере йыш хушăнсах тăрать. «Эпир яланах 2-3 ĕне пăхнă, сысна çăвăрлаттарнă», - калаçăва пуçлаççĕ Николай Витальевичпа Милия Викторовна. Тенкĕ çуме пус хушма пĕлеççĕ çав вĕсем.

Çитмĕл çул каялла Канаш районĕнчи Вăтакас Татмăш ялĕнчи Ефремпа Иульяна Михайловсен çемйинче пĕрремĕш ача Валентина çуралнă. Каярахпа Зинаида, Людмила, Светлана, Николай, Валерий çут тĕнчене килнĕ. Асли пулнă май Вальăн ашшĕ-амăшне килти хуçалăхри ĕçсенче пулăшма, йăмăкĕсемпе шăллĕсене пăхма тивнĕ. Ефрем Михайлович Тăван çĕр-шывăн Аслă вăрçине хутшăннă, разведкăна çÿренĕ, сусăрланса таврăннă. Каярахпа Йăлмачча ял канашĕн секретарĕнче тăрăшнă. Иульяна Константиновна «Мир» колхозра агрономра ĕçленĕ.

Пĕлтĕр Москакасси тăрăхĕ йыш хушас тĕлĕшпе районта пĕрремĕш вырăн йышăннă. Унта 54 /!/ пепке çут тĕнчене килнĕ. Ял çĕнелсе аталанни куç умĕнчех. Кермен пек çуртсем хăпартнă халăх. Чăнах, пĕри тепринчен лайăхрах пурăнасшăн.

Юрату - чечек, шăварсах тăмасан шанать, типет, хăрать... Юрату - кăвайт, вуттине хурсах тăмасан сӳнет... Çулсем иртнĕ майăн шăварма та, вут хума та манатпăр ахăр. Юратнă çынна яланах çумра курас килет. Анчах йăла ыйтăвĕсем асамлă çак туйăма ырă витĕм кӳмеççĕ. Калăпăр, киле вăхăтра çитейменни пулать тепĕр чухне. Е ĕçре уяв, е тата тантăш чунне уçасшăн. Пĕрин ача çумалла, теприн никампа сăра ĕçме çук. Юлташ чĕнсен хирĕçлеме аван мар пек. Çул çинче пăтăрмаха, инкеке çакланасси те пулать. Çапах та арăмĕ е упăшки киле вăхăтра таврăнманни мĕнле шухăш çуратать?