Архив - 2014 - Хресчен сасси

Эрне каялла пăрлă çумăрпа йĕпе юр çуса йывăçсене, электролиние пăрлантарчĕ. Йывăрăша чăтаймасăр йывăçсем хуçăла-хуçăла анчĕç, çутă юписем т.нчĕç, пралуксем татăлчĕç. Уйрăмах Муркаш, Элĕк, Сĕнтĕрвăрри, Вăрнар, Куславкка, Красноармейски, Етĕрне, Шупашкар, Вăрмар, Çĕрп., Хĕрлĕ Чутай, Çĕмĕрле районĕсем шар курчĕç. Ялсем, шкулсем, ача сачĕсем, фермăсем, фельдшерпа акушер пункчĕсем, çуртсем çутăсăр тăрса юлчĕç. Республикăра чрезвычайлă лару-тăру йĕркеленчĕ.

Шăк хăмпи шыççи (цистит) мĕнлерех нушалантарнине çав инкеке т.ссе курни çеç ăнланать пулĕ. Кăшт шăнсанах чир тепĕр хут таврăнать.

Чирпе халтан кайнă хыççăн пĕр лайăх тухтăр патне лекрĕм. Питĕ ыратнине эмелсемпе ирттернĕ хыççăн вăл шур çырлипе сипленме сĕнчĕ. Рецепчĕ çапла:

1 стакан чухлĕ çырла çумалла, блендера ярса çавăрттармалла. Эрне сипленмелĕх çăра хутăш пулĕ. Ăна холодильникра упрамалла. Ирпе-каçпа пĕр стакан ăшă шыва 1 чей кашăкĕ ярса ĕçмелле. Шур çырли шăк хăваланине шута илмелле, çавăнпа ăна çула тухас умĕн ĕçмелле мар.

Юпа уйăхĕн 17-мĕшĕнчи çанталăк халăха самаях шар кăтартрĕ. Республикăн çурçĕр районĕсенче пăрлă çумăрпа йĕпе юр çунăран çул-йĕре, йывăçсене, электролиние пăрлантарчĕ. Çавна май йывăçсем хуçăлса анчĕç, çутă юписем тÿнчĕç, пралуксем татăлчĕç.

«Выльăх-чĕрлĕх тытакан çын тутă пулнă», - теççĕ халăхра. Çак сăмахсем Елчĕк районĕнчи Аслă Елчĕкре пурăнакан Горшковсем çинчен каланăнах туйăнать. Картиш тулли выльăх-чĕрлĕх, чăх-чĕп, хур-кăвакал çитĕнтереççĕ вĕсем. Сĕтел яланах килте туса илнĕ апат-çимĕçпе пуян.

Кам шухăшланă Вăрмар районĕнчи «Арабоси» хуçалăх арканасса? Республикăра чи малтан тенĕ пек сĕт сумалли тата сивĕтмелли залсем хута кайрĕç-çке кунта. Сыснасене ангарта хулăн ай сарăмĕпе усрасси те шăпах çакăнтан вăй илсе сарăлнă.

Ялти культура çурчĕ умĕнче çавăн чухлĕ чечек нихăш тăрăхра та курман эпĕ. Оранжерейăпа танлаштарма пулать. Тĕрлĕрен тĕрли куçа илĕртет. Лаптăка карта тытса та çавăрман. «Выльăх-чĕрлĕх таптасран та шикленмеççĕ», - шухăшларăм хам тĕллĕн.

Культура урамран пуçланать

- Ывăлăм, пире Чăваш Республикине яраççĕ. Ăçтарах вырнаçнă-ши вăл, пĕлме тăрăш-ха, - тенĕ амăшĕ Украинăра юлнă аслă ывăлне шăнкăравласа. Кăштахран хурав илтнĕ:

- Таçта, кăнтăр енче.

Хамăра яланах лайăх туяс тесен тăтăшах витамин апачĕ çимелле. Анчах улма-çырлапа пахча çимĕçĕ сахал чухне кĕркуннепе хĕлле йывăрлăхран мĕнле тухмалла-ха? Кун пек чухне сывлăхĕ пирки пăшăрханакансене кавăн сĕткенĕ пулăшĕ. Мĕнрен усăллă-ха вăл?

Унта В, С, Р, РР, Е, К ушкăнри витаминсем, кали, магни, кальци, пăхăр, кобальт, цинк, йод пур.

Кавăн сĕткенĕ хырăмлăхпа пыршăлăх, чĕре ĕçне лайăхлатать, чĕрепе юн тымарĕсен чирĕсенчен пулăшать, шыççа ирттерме пулăшнипе тата температурăна чакарнипе паллă, çавăнпах шăнса пăсăлсан тата грипп чухне усă кураççĕ унпа.