Archive - 2017 - Çамрăксен хаçачĕ

Çулсерен республикăри вун-вун çамрăк педагог дипломне илет. Шел те, вĕсенчен чылайăшĕ ялти шкула кайса ачасене вĕрентесшĕн мар. Пĕрисене — хула пурнăçĕ, теприсене пысăк шалу илĕртет. Куславкка районĕнчи Энтри Пасар ялĕнче çуралса ÿснĕ Татьяна Логинова аслă пĕлÿ илсенех яла таврăннă. Елчĕк шкулĕнче чи çамрăк педагогсенчен пĕринпе, акăлчан чĕлхине вĕрентекенскерпе, тĕл пулса калаçма май килчĕ.

«Манран телейсĕр çын çĕр çинче пур-ши? Ыратман вырăн çук. Хаçат çырăнма та хăратăп: вилсе выртăп та çырăнни харама кайĕ», — терĕ Вăрмар районĕнчи Çÿлти Кинчер ялĕнче пурăнакан 77-ри Галина Смирнова. Мăнуксенчен чухăнни те пăшăрхантарать ăна: ара, ачи — 5, вĕсен тĕпренчĕкĕсем 3 çеç. Чи юратнă мăнукне, аслă хĕрĕн ывăлне, пытарма тивни вара унăн чунне ĕмĕрлĕхех амантнă.

Канаш районĕнчи Маяк ялĕнче пурăнакан пĕртăван 76-ри Клавдия Матросовăпа 82-ри Ольга Ендеровăран чылайăшĕ тĕлĕнет-тĕр. Мĕншĕн тетĕр-и? Тивĕçлĕ канури икĕ хĕрарăм картиш тулли выльăх усрать. Килсе курман пулсан çын сăмахне хам та ĕненес çукчĕ. Кинемейсем икĕ ĕне, пăру, 20-е яхăн сурăх, чăх-чĕп, хур-кăвакал тытаççĕ. Эпир пынă вăхăтра картишре никам та курăнмарĕ. Кил хуçисене шыраса алăк хыççăн алăк уçрăмăр. Пÿртри пĕр пÿлĕмре чăхсем кăтиклетрĕç, тепринче диван çумĕнче пăру выртатчĕ. Сасă паракан çуккипе картише тухрăмăр. Кинемейсем витере пулнă иккен. Пире курсан иккĕшĕ те тухрĕç: пĕрин аллинче — мăлатук, теприн — пăчкă. Тивĕçлĕ канурискерсем вите алăкне юсама тухнă-мĕн. Пĕчĕкех мар хуçалăха тытса тăма арçыннăн çирĕп алли кирлĕ. Ватăсем иккĕн çеç пурăнаççĕ, кил-тĕрĕшри мĕн пур ĕçе хăйсенех пурнăçлама тивет. Малалла вулас...

Республикăри килсĕр-çуртсăр тата ĕçсĕр çынсен социаллă адаптаци центрĕнче унччен те пулса курма тÿр килнĕччĕ. Темиçе çул каялла йывăр кăмăлпа, арман чулĕ пусарнă евĕр чунпа кĕрсе тăнăччĕ. Хальхинче çăмăлрах пулчĕ. Хам ăçта тата камсем патне кайнине лайăх чухланăран чун ытлах асапланмарĕ.

Çÿп-çап вырăнне – ешерекен лапам

Чăваш Ен Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев ĕç тăвакан влаç органĕсен тата федераци ведомствисен территори тытăмĕсен ертÿçисемпе тунтикунсерен ирттерекен канашлура Шупашкарти йăлари хытă каяшсен санкциленĕ çÿп-çап вырăнне рекультивацилессине мĕнле хатĕрленнине те пăхса тухнă.

"Галя, тăр-ха! Пушар! Çунатпăр", — çывăракан арăмне вăратнă Владимир. Çĕр варри, икĕ сехет иртнĕ. Тутлă ыйха сасартăк татма тивнĕ май мĕн пулса иртнине хĕрарăм тÿрех ăнкарайман. Чÿречерен пăхнă — вите-сарай хĕп-хĕрлĕн ялкăшса çуннă. Пушарнăйсене чĕннĕ хыççăн арăмĕ чĕтрекен аллипе документсене пуçтарнă, унтан çывăрмалли кĕпе вĕççĕн, çара уран кÿршисем патне чупнă. Упăшки выльăха вут-çулăмран хăтарма васканă...

2017 çул — республикăра Амăшĕпе Ашшĕн çулталăкĕ. Çирĕп çемье никĕсĕ — килĕшÿре. Хĕрарăм çумĕнче шанчăклă мăшăр пулсан пурăнма çăмăлрах. Кунашкал арçын çемьене укçа-тенкĕпе тивĕçтерессишĕн çеç мар, ачасене воспитани парассишĕн те нумай тăрăшать. Паян «ÇХ» тĕпелĕн хăни — 7 ача ашшĕ /вĕсен хушшинче опекăна илнисем те пурº, ЧР ача хÿтте илнĕ çемьесен ассоциацийĕн ертÿçи Тахир Мирджапаров. Узбекистанри Ташкентра çуралса ÿснĕскер тăван тĕпренчĕкĕсемшĕн çеç мар, ашшĕпе амăшĕн ăшшисĕр юлнă шăпăрлансен шăпишĕн те чунран кулянать. Ачашăн çемье пĕлтерĕшлĕ вырăн йышăннине никамран лайăх ăнланать вăл. Тăлăхсемпе хевтесĕр çынсене пулăшасси мĕнрен пуçланнă-ха?